1․ Գտնել հոմանիշները (զույգերով)։
Գիտակ
Կարապետ — Առաջնորդ
Ընկնավոր — դիվահար
Քաջք — դև
Գոտեմարտիկ — ըմբիշ
Գեղապաշտ
Կատարածու — գզիր
Դշխո — թագուհի
2․ Գտնել հոմանիշները (զույգերով)։
Մերժում — բացարկ
Բերկրանք — հրճվանք
Բնօրրան — հայրենիք
Երաշխիք — առհավատչյա
Բաղձանք — իղձ
Բռնկում
Շրջադարձ — բեկում
Բնազդ
3․ Գտնել հոմանիշները (զույգերով)։
Անխինդ —
Ապաշնորհ — անձիրք
Անպատկառ — անամոթ
Ակնհայտ —
Տարտամ — անորոշ
Անվնաս —
Անամոք — անսփոփ
Անհարիր —
Անթափույց —
Անխաթար
Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանադրական արդարադատությունն իրականացնում է Սահմանադրական դատարանը: Արդարադատություն իրականացնելիս Սահմանադրական դատարանն անկախ է և ենթարկվում է միայն Սահմանադրությանը:
Սահմանադրական դատարանի որոշումները և եզրակացությունները վերջնական են և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից։ Սահմանադրական դատարանի ըստ էության ընդունված որոշումները պարտադիր են բոլորի համար։ Սահմանադրական դատարանն իրականացնում է իր գործառույթները միայն դիմումների հիման վրա։ Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 168 և 169-րդ հոդվածներն ու «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքը մանրամասնորեն սահմանում են Բարձր դատարանի լիազորությունների ամբողջական շրջանակը, դատարան դիմելու իրավասու սուբյեկտների ցանկը, ընթացակարգերը և այն ժամկետները, որոնց շրջանակներում համապատասխան դիմումները կարող են ներկայացվել Սահմանադրական դատարան։
Սահմանադրական դատարանի դատավորներ
Սահմանադրական դատարանի դատավորներին ընտրում է Ազգային ժողովը՝ տասներկու տարի ժամկետով:
Սահմանադրական դատարանը կազմված է ինը դատավորից, որոնցից երեքն ընտրվում են Հանրապետության նախագահի, երեքը՝ Կառավարության, իսկ մյուս երեքը` դատավորների ընդհանուր ժողովի առաջարկությամբ: Դատավորների ընդհանուր ժողովը կարող է առաջարկել միայն դատավորներ: Նույն անձը Սահմանադրական դատարանի դատավոր կարող է ընտրվել միայն մեկ անգամ: Սահմանադրական դատարանի դատավոր կարող է ընտրվել քառասուն տարին լրացած, միայն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող, բարձր մասնագիտական որակներով և մասնագիտական աշխատանքի առնվազն տասնհինգ տարվա փորձառությամբ, հայերենին տիրապետող, բարձրագույն կրթությամբ իրավաբանը: Սահմանադրական դատարանի դատավորը չի կարող լինել որևէ կուսակցության անդամ կամ հիմնադիր, կուսակցությունում պաշտոն զբաղեցնել, կուսակցության անունից ելույթներ ունենալ կամ այլ կերպ զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ։
Սահմանադրական դատարանի վարչական շենք
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վարչական շենքը նախագծվել է 1970-ական թվականների սկզբին, բայց այդ ժամանակ դեռ որպես Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության Երևանի քաղկոմի նստավայր: Վարչական շենքը հանձնվել է շահագործման 1974 թվականից:
Նախագծի հեղինակը ճանաչված ճարտարապետ Հենրիկ Առաքելյանն է: Սահմանադրական դատարանի վարչական շենքը բաղկացած է աշխատակազմի կարիքներին հարմարեցված աշխատանքային սենյակներից ու սրահներից, որոնք նախատեսված են նաև պաշտոնական ընդունելությունների, աշխատանքային հանդիպումների, խորհրդաժողովների և այլ արարողակարգային միջոցառումների կազմակերպման համար: Սահմանադրական դատարանում գործում է նաև գրադարան, որը նախատեսված է ոչ միայն Սահմանադրական դատարանի դատավորների ու աշխատակազմի, այլ նաև բաց է իրավագիտությամբ զբաղվող անձանց համար։ Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի վարչական շենքի տարբեր հարկաբաժիններում գտնվող սրահներում կարելի է ծանոթանալ նաև ճանաչված հայ նկարիչների և մի շարք այլ նշանավոր արվեստագետների ստեղծագործություններին, որոնք Հայաստանի ազգային պատկերասրահի կողմից ի պահ են տրվել Սահմանադրական դատարանի աշխատակազմին:
Կետերի փոխարեն գրել ջ, ճ կամ չ։
ա) Զիջել, զղջալ, զեղչել, թռչել, թրջել, գաջ, գաճաճ, առջև, արջուկ, խառնիճաղանջ, կապարճ, խոճկոր, խոչընդոտ, ոչխար, ոջիլ, կառչել, կարճել, ակնակապիճ, կապիչ, կտրիճ, կտրիչ, սոճի, Սոչի, աղջամուղջ, անտերունչ, բարեհաճ, հաջողություն, աղջիկ, առէջ, այծենակաճ, առողջություն, կոճկել, հառաչանք, այծեղջյուր, վերջակետ, երկարաճիտ, լաջվարդ, շիճուկ, ընչացք, ամբողջ, Էջմիածին, գոճի, զոքանչ, էջկապ, միջօրե, քրքիջ, ուտիճ, թարթիչ, պչրանք, պճնանք, անմիջապես, երջանկություն, բաղարջ, կճմթել, փարչ, քարճիկ, դարչնագույն, ջախջախել, վայրէջք, ողջույն, գաղջ, աղճատել, ճանճ, գրչատուփ, անզիջում, մեջբերում, տարեվերջ, միջամտություն, սկեսրոջ, մխրճվել, մեջտեղ, խրճիթ, աճպարար, աչալուրջ, կճղակ, նախճիր։
Домашнее задание: упр. 59, 62 ( учебник, сл.37)
Assignments for 26.04.23
Read the text, write down all the unknown words, and answer the questions/ true, false, not given
Jamie Oliver is a genius in the world of food and one of Britain’s most famous cooks. He has encouraged people to spend more time in the kitchen and enjoy it. His programmes are shown in over 100 countries including the USA, Australia, South Africa, Brazil, Japan and Iceland. They were translated into over 30 languages. Jamie Oliver’s cookery books are bestsellers not only in the UK but across the world.
Jamie Oliver was born in 1975 in England. From an early age he got interested in food. His parents had a pub where he often helped them in the kitchen. He actually began working there at the age of eight. Jamie cut vegetables like any other ordinary worker in the pub.
Jamie Oliver left school at 16 without any official certificate. He went to Westminster College to study economics and after that travelled to France. Jamie knew that in France cooking was a kind of art. And he wanted to master that art. It was no doubt the best place to study if he wished to become a professional chef.
After returning from France, Jamie worked in a number of British restaurants. At that time there was a programme on the telly about the cafe where Jamie worked. TV producers were impressed by the young chef. The next day Jamie received calls from five different TV companies wishing to work with him. He soon became the best-liked celebrity chef on television and his programme was a real revolution in cooking shows. Thanks to an informal and friendly manner Jamie Oliver won crowds of fans around the world.
However, Jamie devotes his time not only to cooking. He’s a family man, with a wife and four children. He also works on a number of projects. For example, Jamie Oliver created the “Fifteen Foundation”. Each year, fifteen young people are trained and taught to work in the restaurant business. It’s interesting that they are not common people. They are from unhappy families, they are unemployed. Some of them were in prison or took drugs. In this way Jamie Oliver tries to help them start a new life.
Another project by Jamie Oliver was connected with school dinners and lunches. He wanted school children to begin eating healthy food instead of junk food. The British government supported the project. It spent extra 280 million pounds to improve school meals. Part of the money was spent on training cooks and buying modern equipment for schools.
It’s really hard to name all the TV programmes, shows, projects that Jamie Oliver had and is still having. He’s so creative and imaginative, that there’s no end to new ideas and projects. Except television, Jamie Oliver is a writer. His every book immediately becomes a bestseller. It’s interesting that he became the best-selling author in the country after J. K. Rowling, the “Harry Potter” writer.
Unknown words
encouraged — խրախուսում է
no doubt — անկասկած
crowds — ամբոխներ
government — կառավարություն
Հինգերորդ թեստի ընթերցանության նյութը․ կարդալ, պատմել, պատասխանել տեքստի վերաբերյալ հարցերին։
1․ Ընթրիքից հետո ինչի՞ց հուզվեց հեղինակի մայրը։
Պատ․՝ 2) Գոգոն իրեն սուրճ էր մատուցել չինական գավաթով։
2․ Գոգոյի ծառայությունը բնութագրելիս հեղինակը հետևյալ բառակապակցություններից ո՞րը չի գործածել։
Պատ․՝ 3) բարձրագույն անկեղծություն
Իսահակյան, Հավերժական սերը: Մտորում հավերժական սիրո մասին։
Պատմվածքը սիրահարների մասին էր, որտեղ ցավոք աղջիկը վերջում մահանում է իր սիրած մարդու գիրկը։ Իմ կարծիքով, եթե սերը փոխադարց է, ուրեմն հավանականությունը մեծ է, որ սերը կարող է լինել հավերժական։ Դժվար է հավատալ, որ գոյություն ունի հավերժական սեր։ Մենք համակերպվել ենք ֆիլմերում եղած սիրո պատմությունների հետ, բայց իրական կյանքում սերը ավելի բարդ բան է։ Գրեթե բոլորի մոտ սերը հանկարծ կորում է և դա գրեթե միշտ լինում է միայն մի մարդու կողմից։ Այդպիսի ժամանականեր բոլոր զույգերի մոտ էլ լինում է, ու իմ կարծիքով դա նորմալ երևույթ է։ Բայց դժվար բան է սերը պահելը։ Իմ կարծիքով, եթե մարդ չսկսի պայքարել հանուն իր սիրո, ուրեմն էլ չի կարողանա իր սերը մարդու հանդեպ երբևէ հետ բերել։
Այդ պատճառով հավերժական սեր ունենալու համար երկու կողմն էլ պետք է միշտ պայքարի, որպեսզի հետո իրենց մոտ ամեն ինչ ստացվի։
Օրգանոլեպտիկ հատկությունները՝ գույնը, հոտը, համը։
Միջավայրի որոշումը
Միջավայրը կարող է լինել հիմնային, թթվային և չեզոք։
Խմելու ջուրը պետք է լինի թափանցիկ, չունենա հոտ, համը լինի քաղցրահամ։ Քաղցրահամ ջրերը պարունակում են կալիումական և նատրիումական աղեր։ Դառնահամ ջրերը պարունակում են կալցիումական և մագնեզիումական աղեր։
Իոնափոխանակիչներով կալցիումական և մագնեզիումական աղերը փոխում են կալիումական և նատրիումական հանքային աղերը։ Խմելու ջուրը չի պարունակում 100 ախտածին մանրէից ավել։
Հողը՝ օդի և ջրի նման ևս ենթակա է աղտոտման։ Հողի աղտոտման աղբյուրներ են նաև մետաձուլական գործարանների, նավթաարդյունաբերական և արդյունաբերական այլ ձեռնարկությունների թափոնները։ Հողի աղտոտման մեկ այլ աղբյուր է ժամանակակից գյուղատնտեսությունը, որը չի կարող չկիրառել թունաքիմիկատներ և պարարտանյութեր, քանի որ դրանց բացակայության դեպքում բերքի մեծ կորուստներ ունենալու վտանգ է սպառնում։
Հողի քիմիական աղտոտում
Հողօգտագործման գործոնի ուղղակի կամ անուղղակի ազդեցության հետևանքով հողի քիմիական կազմի փոփոխություն, որը հանգեցնում է հողի որակի վատթարացման և կարող է վտանգ սպառնալ մարդու առողջությանը, կենդանական ու բուսական աշխարհին:
Հողի օրգանական աղտոտում
Հողի օրգանական աղտոտումը բնութագրում է հողի աղտոտման աստիճանն օրգանական նյութերով`ըստ ամոնիակային և նիտրատային ազոտների, որոնք հանդիսանում են ազոտ պարունակող օրգանական նյութերի քայքայման քիմիական ցուցանիշներ:
Կետերի փոխարեն գրել ձ, ծ կամ ց։
ա) վարձել, փղձկալ, ործկալ, հնձել, հունցել, կերցնել, կորցնել, կառուցել, հարցնել, վերցնել, կծկել, խցկել, կոծկել, փախցնել, կցմցել, կծմծել․ թրծել, բարձել, թախծել, թախանձել, մրցել, կրծել, քաղցել, պղծել, թափանցել, դարձնել, եղծել, կեղծել, պրծնել, թռցնել, ցնծել, ցնծալ, ծածկել, մուծել, հեցկլտալ, կայծկլտալ, առկայծել, ընթերցել, կոնծել, վերծանել, ռմբակոծել, փղձուկ, վաղանցուկ, տրձակ, վարձակ, արձակ, տաղասաց, հասարակած, կատարածու, հարսնացու, հեռաձիգ, վաղանցիկ, լուցկի, լծկան, վարձկան, ձվածեղ, ձվաձև, խուրց, պախուրց, կծվահամ, կծկտուր, խոտհունձ, կաթնահունց, ճրագալույծ, անդամալույծ, կառամատույց, մտածմունք, մտածածին, խավարամած, հանկարծ, հանդիպակաց, միգամած, աղանձ, աղցան, նվագածություն, ողբասացություն, ուրց, կուրծք, անցողիկ, անցանկալի, ցնծուղ, ցնցոտի, ձեռնածու, շորացու, արցունք, բարձունք, ստանձնել։
բ) որձաքար, անձկություն, հարձակում, առանցք, առաձգական, արձանագործ, մանկաբարձուհի, օձաձև, ատաղձագործ, բացարձակ, անեծք, արձագանք, գլուխկոնձի, բարձիթողի, լվածք, ածխաթթու, արձակագիր, տողադարձ, գեղձ, փորձանք, քաղցրահնչյուն, դյուցազուն, հերարձակ, սրդողած, հինավուրց, հիացք, ասացվածք, կայծքար, լացուկոծ, գծուծ, թախծամրմունջ, դեղձենի, փայծաղ, մրցասպարեզ, հայացք, զեղծարար, հեղձուցիչ, բարձրախոս, ոսկեզօծել, դեղձանիկ, ալեկոծություն, սպիտակուց, խեցգետին, բարյացակամ, դարձյալ, արվարձան, բռունցք, բոցկլտալ, օձագալար, ստոծանի, ածխահանք, անմրցելի, վրձնահարված, ձյունածածկ, ոգելից, սերուցք, վերամբարձ, փորձանոթ, վեհապանծ, օձաբարո, արևահայաց, ընթացք, կեցվածք, խավիծ, խցանահան, վարձահատույց, խավարծիլ, կրծոսկր, արձակուրդ, լիցք, օձիք, փոծխ, շինծու, մրցանակ, հոգածություն, անեղծ, դարձվածք, արևադարձային, հաստոցաշինական, փորձություն, ջրահեղձ, այտուցվել:
Գոհար Բարսեղյան 