Մշակույթի վերելքը։ Կրթական համակարգը

Հայոց պատմություն 7, էջ 133-137

Մշակույթի վերելքը։ Կրթական համակարգը

Բագրատունյաց թագավորության հաստատումից հետո Հայաստանը շատ զարգացավ՝ տնտեսական կյանքում տեղի ունեցող փոփոխությունների հետ։ Իսկ ինչ վերաբերվում է մշակույթին, այն նույնպես շատ զարգացավ տարբեր քաղաքներում՝ Անիում, Վանում, Դվինում, Կարսում, Սիսում և այլն։ Նախորդ ժամանակաշրջանից հայտնի կրթության կազմակերպան <<յոթ ազատ արվեստների>> համակարգը նույնպես զարգացավ։ Այն իր մեջ ներառում էր քերականություն, երկրաչափություն, երաժշտություն, աստղագիտություն և այլն։

Դպրոցները և համալսարանները

Դպրոցները հիմնականում եկեղեցու նտօրինության տակ էին։ Գոյություն ունեին ծխկան, վանական և տաճարային դպրոցներ։ 9-րդ վանական և տաճարական դպրոցների շնորհիվ ձվավորեցին նոր վարդապետարաններ։

Այդ ժամանակահատվածներում կրթական համակարգը բաղկացած էր տարրական և բարձրագույն տիպի կրթական կենտրոններից։ Բարձրագույն ուսումնական դպրոցներում ուսումը տևում էր 7-8 տարի։ Միջնադարի Հայաստանում ուսումնական կենտրոններից էին Սանահինի և Հաղպատի վարդապետականները։
Իրենց մանկավարժական գործունեություն այնտեղ է անցկացրել հին նշանավոր գործիչներից էին Դավիթ Ալավկաորդին, Վարդան Արևելցին և ուրիշներ։
Ժամանակի կրթական կենտրոններից էր նաև Նարեկի վարդապետարանը, որտեղ կրթություն է ստացել աշխարհահռչակ բանաստեղծ Գրիգոր Նարեկացին։

Թեստ 6, հայոց լեզու, 03․05․2023

1․ 2) արհամարական՝ ոչնչով աչքի չընկնելու համար։

2․ 3) Սյունազարդ տաճարը պատրաստված էր մարմարից։

3․ 1) Արտեմիսի արձանը դրված էր տաճարի կենտրոնում։

4․ 2) հայթհայթել

5․ 3) տնից-տուն

Շաղկապ, առաջադրանքներ

Առաջադրանքներ

1. Գտի՛ր շաղկապները և խմբավորի՛ր (համադասական և ստորադասական)։
Եթե, իսկույն, այնտեղ, բայց, և, բոլոր, թեև, սակայն, որովհետև, ինչպես, այս, որպեսզի, պատճառով, դեպի, քանզի, նաև, քանի որ։

Շաղկապներ` Եթե, բայց, և, թեև, սակայն, որովհետև, որպեսզի, քանզի, նաև, քանի որ։

Համադասական — բայց, և, սակայն։

Ստորադասական — եթե, թեև, որովհետև, որպեսզի, քանզի, նաև, քանի որ։

2. Կետադրի՛ր նախադասությունները և  որոշի՛ր՝ համադասակա՞ն են, թե՞ ստորադասական:

Երբ (ստորադասական) պորտուգալացիները հայտնագործեցին Սուրբ Հեղինե կղզին նա պատված էր համատարած անտառով:
Կղզյակում խոզեր ու այծեր թողեցին, որ (ստորադասական) նավաբեկությունից տուժած մարդիկ կարողանան որոշ ժամանակ այնտեղ ապրել:
Ամենուրեք բավականաչափ կենդանիներ կային, և (համադասական) մարդիկ չէին մտածում դրանց վերանալու մասին:
Որսորդությունը դարձավ նաև սպորտ, իսկ (համադասական) սպորտին հատուկ է ռեկորդներ սահմանելու ձգտումը:
Արևելյան մի տիրակալ տիրակալ հռչակվեց նրանով, որ (ստորադասական) անձամբ հազար առյուծ խփեց:
Մի ժամանակ առյուծների մռնչյունը լսվում էր Հունաստանից մինչև Հիմալայան լեռների ստորոտը, բայց (համադասական) այսօր այդ վայրերում առյուծներ չկան: