Վիրուսներ, վիրուսների կառուցվածքը

Կյանքի ոչ բջջային ձևեր՝ վիրուսներ, կառուցվածքը, կենսագործնեությունը։ Ընտրել որևէ վիրուսային հիվանդություն նկարագրել ախտանիշները, վարակման աղբյուրները, բուժման մեթոդները։

Վիրուսի մասին

Վիրուսները մարդու, կենդանիների և բույսերի վարակիչ հիվանդությունների մանրագույն հարուցիչներ են: Հին ժամանակներից հայտնի են կատաղությունը, ծաղիկը, գրիպը, կարմրուկը և այլ հիվանդություններ, որոնցից միլիոնավոր մարդիկ էին մահանում, իսկ հիվանդահարույց մանրէները հայտնաբերել չէր հաջողվում: Միայն 1892 թ-ին ռուս գիտնական Իվանովսկին հայտնաբերեց այդ տարրը, որը հետագայում անվանեցին լատիներեն «վիրուս» (թույն) բառով: Վիրուսն առանձին հաջողվել է տեսնել էլեկտրոնային մանրադիտակով, և պարզվել է, որ ամենապարզ վիրուսը գալարաձև ոլորված, թաղանթապատ մեծ մոլեկուլ է, որին բնորոշ է գոյության 2 ձև՝ արտաբջջային (հանգստացող) և ներբջջային (բազմացող կամ վեգետատիվ): Ընկնելով օրգանիզմ՝ վիրուսները կպչում են իրենց նկատմամբ զգայուն բջիջներին և հանգստացող ձևից անցնում բազմացողի: Վիրուսի գալարն անմիջապես դեն է նետում իր թաղանթը, արագորեն թափանցում բջջի մեջ, և տեղի է ունենում զարմանահրաշ մի երևույթ` առաջանում են վիրուսի նոր մոլեկուլներ: Նոր վիրուսները դուրս են գալիս բջջի մակերևույթ և թափանցում հարևան բջիջների մեջ ու ախտահարում դրանք: Վիրուսները, մյուս կենդանի օրգանիզմների նման, օժտված են ժառանգականությամբ: Նրանք կարող են փոփոխվել և հարմարվել շրջակա միջավայրի պայմաններին:

Ամենախոշոր վիրուսը չափերով մոտ է ոչ խոշոր բակտերիաներին, ամենափոքրերը՝ խոշոր սպիտակուցային մոլեկուլներին: Այսինքն՝ կան հսկա և թզուկ վիրուսներ: Վիրուսների չափերը տատանվում են 15–300 նանոմետրի սահմաններում: Ըստ քիմիական բաղադրության՝ տարբերում են պարզ և բարդ վիրուսներ: Պարզ վիրուսները կազմված են սպիտակուցներից և նուկլեինաթթուներից, բարդ վիրուսները պարունակում են նաև ածխաջրեր, ճարպեր, որոշ վիրուսներ՝ նաև ֆերմենտներ: Հաջողվել է նաև կշռել ու չափել վիրուսը, պարզել նրա քիմիական բաղադրությունը, բազմացման օրինաչափությունները, բնության մեջ զբաղեցրած տեղն ու դերը հիվանդությունների առաջացման գործում։

Կարմրուկ հիվանդության մասին

Կարմրուկը սուր վարակիչ վիրուսային հիվանդություն է, որի ընթացքում բարձրանում է ջերմաստիճանը, ազդում` վերին շնչուղիների և բերանի խոռոչի լորձաթաղանթների վրա, հայտնվում է հատուկ ցան, և նկատվում է մարմնի ընդհանուր թունավորում: Հիմնականում կարմրուկով հիվանդանում են 5 տարեկանից ցածր երեխաները և երիտասարդները (ովքեր մանկության ժամանակ կարմրուկ չեն ունեցել), ովքեր չեն պատվաստվել կարմրուկի դեմ: Մեծահասակների մոտ հիվանդության ընթացքը շատ դժվար է, հաճախ բարդություններ են առաջանում: Կարմրուկը կարող է բարդություններ առաջացնել կենտրոնական նյարդային համակարգի, շնչառական համակարգի եւ ստամոքս-աղիքային համակարգի գործունեության խանգարումների ձևով։ Վիրուսը շրջակա միջավայր է մտնում հիվանդի կողմից փռշտալիս կամ հազալիս արտազատվող լորձի հետ մեկտեղ, խոսելիս թուքով, այսինքն `կարմրուկը փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով:

Կարմրուկի բռնկումները կանխելու համար անհրաժեշտ է ապահովել պատվաստումներում ընդգրկվածության և կոլեկտիվ իմունիտետի բարձր մակարդակ: Առնվազն երկու դեղաչափ պատվաստում ստացած անձանց մոտ ձևավորվում է 97-98% իմունիտետ և պահպանվում է ամբողջ կյանքի ընթացքում: Պատվաստումների ցուցանիշների նվազման դեպքում կարմրուկի բռնկումները կայծակնային են։

Դասարանական և տնային առաջադրանք, երկրաչափություն, 13․11․2022

149․ AB/EF = CD/MN

AB = 5սմ

CD = 80մմ = 8սմ

MN = 1դմ = 10սմ

——————————————

EF — ?

5/x = 8/10

8 * x = 10 * 5

x = 50/8 = 25/4 = 6,25սմ

Պատ․՝ EF = 6,25սմ

150․ KP/OD = MN/AL

KP = 8դմ = 80սմ

MN = 40սմ

OD = 1մ = 100սմ

—————————————

AL — ?

80/100 = 40/x

80 — 100 = 40 * x

x = 50սմ

Պատ․՝ AL = 50սմ

English homework, 13.11.2022

Hometask for 14.11.22
NEF Student’s Book Grammar / Modals of deduction/ must, can’t, may. might / slide 135 3B/grammar theory/ 136 B /a,b
NEF Student’s Book Reading Never give up slide 48/ read the text, learn all the unknown words and be ready to discuss in class.

3B, grammar theory

3B, a, b

a. 1. We don’t have to hurry. We have plenty of time.

2. You must remember to write the report. The boss will be furious if you forget.

3. The exhibition was free, so I didn’t have to pay.

4. Do you have to wear a uniform at your school?

5. We must wait two hours at security and nearly missed our flight.

6. Did you have to do a lot of homework when you were at school?

7. I think people who live in flats shouldn’t have dogs?

8. She’s allergic to dairy products so she mustn’t have to eat anything made from milk.

b. 1. You shouldn’t go to swimming after a big meal.

2. Did they have to cash?

3. You don’t have to go to the meeting.

4. People need to talk quietly on their mobile on a train.

5. Lorries mustn’t go on this road.